VÕ SƯ KID DEMPSEY – "ÔNG VUA CỦA LÀNG BOXING VIỆT NAM"

Võ thuật Việt Nam giai đoạn trước năm 1975 có nhiều tên tuổi gạo cội với nhiều trận đấu làm mãn nhãn giới mộ điệu. Dù vậy, không nhiều người vươn đến tầm cỡ quốc tế như cố võ sư Kid Dempsey. Ông gần như bất bại trên mọi trận đấu và được mệnh danh là "Ông Vua của làng Boxing Việt Nam", đồng thời là cây đại thụ của làng võ Việt Nam thế kỷ 20.

Cố Võ sư Kid Dempsey sinh năm 1914, tên thật là Nguyễn Văn Phát (sau này vì thần tượng huyền thoại boxing Jack Dempsey nên đã tự đặt cho mình cái tên Kid Dempsey). Ông là một trong những tên tuổi thống trị làng Boxing Việt Nam trước năm 1975 với vô số những trận thắng giòn giã gắn liền với danh xưng bất khả chiến bại của mình trên sàn đấu.

Thực tế, Kid Dempsey vốn mang họ Huỳnh, có người em cùng cha khác mẹ kém mình 3 tuổi là Huỳnh Tiền – cái tên mà sau này tiếng tăm chẳng kém ông mấy trong giới võ thuật Sài Gòn, là người duy nhất khiến trùm giang hồ Đại Cathay phải cúi đầu bái sư.

Mối hận giữa họ đến từ những ngày còn thơ ấu, mối hận với người cha bạc tình khiến Kid Dempsey lấy họ mẹ - Nguyễn Văn Phát, thay vì họ Huỳnh của cha. Kid Dempsey từng thẳng thừng tuyên bố: "Có Huỳnh Tiền thì không có tao", câu nói ấy đã chia cắt vĩnh viễn hai huyền thoại chảy trong mình chung một dòng máu. Họ chỉ gặp nhau duy nhất trên võ đài.

Thời còn trẻ, Kid Dempsey nổi danh và bất khả chiến bại khắp các võ đài trong nước. Đến năm 1939, Kid Dempsey đã đoạt chức vô địch toàn  Đông Dương về môn quyền Quyền Anh. Cũng trong khoảng thời gian này bắt đầu đổ ra Chiến tranh thế giới thứ hai. Thực dân Pháp đã bắt một số thanh niên người Việt Nam sang Pháp để trở thành lính đánh thuê, đối đầu với phát xít Đức. Trong số này có cả Kid Dempsey.

Sang Pháp, Kid Dempsey vẫn duy trì niềm đam mê võ thuật của bản thân. Khoảng gần hai thập kỷ suốt từ năm 1939 cho đến trước năm 1959, Kid Dempsey đã thi đấu đến khoảng hơn 200 trận ngay tại nước Pháp ở những thành phố lớn như Paris, Marseilles…

Số trận thắng của ông cũng lên tới hàng trăm. Đỉnh cao trong số đó là 2 lần ông tranh giải vô địch Boxing toàn nước Pháp (năm 1944 và 1946) đoạt tới chức Á quân, lấy 2 huy chương bạc ở hạng ruồi, là hạng cân nhẹ nhất của châu Âu (thời đó là từ 48 kg đến 51 kg). Trong quãng thời gian dài ở Pháp, Kid Dempsey lấy vợ người Pháp và sinh được một người con trai

Năm 1959, Kid Dempsey rời nước Pháp trở về Sài Gòn. Hào quang thành tích thi đấu của ông đã khiến cho không ít võ sư khác ganh tỵ. Kết quả là từ năm 1959 cho đến năm 1974 (khi ông đã 60 tuổi), Kid Dempsey đã trở thành cái tên bị nhiều võ sư thách đấu nhất.

Một điều khá tức cười là Kid Dempsey chuyên môn về Quyền Anh nhưng đã bị khoảng 15 vị võ sư ở miền Trung và miền Nam thay phiên nhau thách đấu quyền tự do của Võ Việt Nam. Không trúng chuyên môn, nhưng Kid Dempsey luôn vui vẻ chấp nhận mọi lời thách đấu.

Nếu như võ sư Minh Cảnh thời đó nổi danh với những cú đấm như búa bổ thì Kid Dempsey làm nên tên tuổi bằng thủ pháp di chuyển và né đòn cực nhanh. Một học trò nổi tiếng của Kid Dempsey là võ sư Nguyễn Minh Hoàng (con trai cố võ sư Minh Cảnh) cho biết: “Thầy Kid rất nhanh, lẹ. Nhìn ổng như con sóc vậy, rất nhiều người đánh nhưng không khi nào trúng được”.

Một đệ tử khác của Kid Dempsey là võ sư Phi Long Vàng chia sẻ: “Người ta hay gọi thầy Kid là cái “máy né”, dân Sài Gòn thì gọi là “máy đánh”. Trên đài, thầy Kid có những phản xạ tự nhiên xuất thần. Khi thầy đánh với tất cả các võ sư, gặp đối thủ là thầy phản xạ, thầy đánh lại như thế nào đều rất tự nhiên. Đó là điều các võ sĩ bây giờ khó có cơ hội học được. Thầy đánh mấy trăm trận nhưng đầu gối chưa bao giờ chạm sàn đài”.

Chỉ bằng ba đòn đấm cơ bản của quyền Anh là đấm thẳng, móc ngang và móc lên nhưng sinh thời, Kid Dempsey từng khiến nhiều đối thủ phải thất bại trong sự nể phục.

Trong những lần bị thách đấu ở Việt Nam theo luật đánh của Võ Việt Nam, Kid Dempsey cũng biết rằng nhược điểm của ông là không có đòn chân, nên ông thường chọn giải pháp là chọc cho đối phương đá nhiều trong hiệp đầu để sang hiệp 2 cùng đấu tay với ông.

Những võ sư lão làng từng bại trận dưới tay của Kid Dempsey có thể kể đến như: Cao Thành Sang, Nguyễn Trầm và Nguyễn Xuân Bình…, Với tinh thần thượng võ, biết đối thủ của mình cũng đang là thầy dạy võ, cho nên trong suốt thời gian diễn ra trận đấu, võ sư Kid Dempsey đã không tấn công dồn dập, mà chỉ đánh 2, 3 đòn trúng rồi thì thôi, lại nhảy lui ra nhưng cuối cùng vẫn giành chiến thắng.

Sau ba lần đấu với Cao Thành Sang, Nguyễn Trầm và Nguyễn Xuân Bình thì ở Sài Gòn, cũng không còn ai muốn thách đấu với Kid Dempsey nữa bởi tất cả đều thừa nhận tài năng và tinh thần thượng võ của ông. 

Cố võ sư Kid Dempsey (phải) trong một lần làm trọng tài ở Sài Gòn.

Trong lời tự bạch về mình được chính Kid Dempsey đọc tại một sự kiện võ thuật tổ chức ở thành phố Hồ Chí Minh năm 1984 khi được nhận nhiệm vụ giám định trọng tại, ông đã thổ lộ: "Kính thưa quý vị, sau 19 năm trên đất Pháp, lại trở về quê hương xuyên suốt 50 năm trong nghề, đã được thượng đài thi đấu 475 trận, chưa bao giờ đầu gối chạm sàn đài".

Cho đến nay, Kid Dempsey vẫn được coi là một cây đại thụ của làng võ Việt Nam ở thế kỷ 20 và được các hậu bối ca ngợi là "Vua Boxing" của nước nhà. Bên cạnh những ánh hào quang làm hậu thế ngưỡng mộ, đoạn kết buồn trong cuộc đời của ông cũng để lại cho giới võ lâm đồng đạo không ít những nỗi niềm trắc ẩn.

Một trong những điều quý giá nhất mà ông phải đánh đổi để có được vinh quang trên đất Việt, đấy là người vợ Pháp xinh đẹp cùng hai cậu con trai. Dứt áo về Việt Nam, Kid Dempsey dứt luôn liên lạc với gia đình nhỏ ấy của mình. Về Việt Nam, ông lập gia đình cùng người vợ mới. Nhưng cuối đời, người vợ Việt sau này của ông quyết định bán nhà, chia tay, đẩy ông vào cảnh bơ vơ, phải sống nhờ nhà các học trò.

Sau khoảng thời gian vất vưởng ở nhà các học trò, Kid Dempsey đổ bệnh. Ông mất trong căn nhà được người ta cho tá túc nhờ trong hẻm 125 Đinh Tiên Hoàng quen thuộc của mình.

Từ ánh sáng rực rỡ của thủ đô hoa lệ Paris cho đến hẻm tối cuối đời ở Sài Gòn, cuộc đời với sự nghiệp lừng lẫy của Kid Dempsey rốt cuộc kết thúc cay đắng tột cùng, như Mousetaza, như Chà Và Hương (cũng là học trò của ông) - những tên tuổi lớn của làng võ thuật Sài Gòn trước năm 1975.

Đạt Võ (tổng hợp)